Finansal yeniliklerin (subprime, menkul kıymetler… vs.) doğurduğu risklerin küresel ekonomik krize neden olduğu vurgulandı hep. Klasik kapitalizmin çarkında kaybedilen büyük bedeller ise unutuluyor. En önemli temsilcisi olan şahıs Madoff Davası adlı meşhur adli sürecin neticesinde 150 yıla mahkûm oldu. Bu dolandırıcılık hikayesi için malzemeler: eski Ponzi piramidi sistemi ve paraları kayıplara karışacak, zengin olma heveslisi saf kurbanlar…
Finans sisteminin tüm eksiklerine ışık tutan ekonomik kriz, sektörün karanlık işlerini de gün yüzüne çıkardı. Zirveyi ve harikaları vaad eden, finans sektörüyle birlikte çöken bu sistemin sunduğu şeylerin yalnızca birer hayal ürünü olduğu anlaşıldı. Bununla birlikte ortaya çıkan tek şey dolandırıcılık tarihinin en ilkel haliydi. Batırdıkları paraları kurtarmanın derdine düşmeyen bu uyanıklar yatırımları hiç dert etmiyorlar. Yatırımcılarının paralarına el koymaktan memnun görünüyorlar. Ya da zincirin son halkası olan yeni yatırımcıların parasıyla bir öncekilerin borçlarını kapatıp, kalanını cebe indiriyorlar genellikle.
En ilkel finansal sistemlere mahkûm görünen Ponzi gibi saadet zincirlerinin etkisini bildiğimizi ya da modern bankacılık uygulamalarını çözdüğümüzü hala iddia edebiliyoruz(1). Bu sistemlerin mimarları çoğunlukla olağanüstü vaatlerle ortaya çıkan ve hayaller karşılığında müşterilerinin yüklerini hafifleten (!) dolandırıcılardır. Bu piramitler ağır ağır çökmeye mahkûmdurlar, çünkü bir saadet zinciri büyüdükçe, pasta da büyür ve önemi artar. En sonunda enayiler avucunu yalarken, dolandırıcıların maskesi düşer.
Ancak, “tüm zamanların en büyük sahtekarlık hikayesi” olarak nitelenen Madoff davası, insanları bu tarz oluşumların varlığını yeniden düşünmek konusunda ikna etti. Neticede son yirmi yılda, finans dünyasının merkezi olan bir yerde, aralarında global ekonominin seçkinleri de bulunan bir mağdur portföyü bırakmıştı ardında. Birçok kurumsal yatırımcı gibi uluslar arası bankalar (UBS, Banco Santander, HSBC, BNP Paribas, UBP, Royal Bank Of Scotland (RBS), Nomura, vb.) ve tanınmış milyarderlere ait spekülatif fonlar (hedge funds) batma noktasına geldi
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder